Dùng thuốc trị đau nhức xương khớp cần lưu ý gì?

Đối với những chứng vẹo cổ, đau vai gáy, đau lưng cấp

Các triệu chứng này thường gặp do lạnh, do xoay vặn cổ gáy dây lưng dịch thuật tiền giang đột ngột, do phong thái lao động, sinh hoạt, nằm ngồi lệch vẹo... Các cơn đau thường kèm co cứng cơ vùng vai gáy, lưng, thắt lưng. Để làm giảm đau trong trường hợp này các bác sĩ thường bắt đầu bằng các thuốc giảm đau hạ sốt có chứa paracetamol. Khi tình trạng đau nhức không được cải thiện thì có thể dùng một trong các thuốc giảm đau kết hợp như: Các thuốc kết hợp giữa paracetamol + codein (opiod), paracetamol + gabapentin (thuốc giảm đau thần kinh), paracetamol + ibuprofen (thuốc giảm đau kháng viêm)... Hoặc có thể dùng các thuốc giảm đau kháng viêm không steroid như indomethacin, naproxen, piroxicam... Có thể phối hợp các thuốc trên với nhóm các thuốc giãn cơ vân (như tolperison), các vitamin nhóm B tùy theo tình trạng đau cụ thể của bệnh nhân và do bác sĩ kê đơn điều trị.

Khi bị đau nhức xương khớp cấp để mau chóng kiểm soát tình trạng đau, người bệnh thường tìm đến các thuốc kết hợp có tác dụng giảm đau nhanh, mạnh. Tuy nhiên, việc dùng thuốc điều trị phải được kiểm soát chặt, tuân đúng phác đồ, đúng chỉ định, đúng liều lượng, tránh lạm dụng vì có thể có những tác dụng không mong muốn ảnh hưởng đến sức khỏe.

Cần dùng thuốc trị đau nhức xương khớp theo chỉ dẫn của thầy thuốc chuyên khoa.

Ví dụ, các thuốc giảm đau có thành phần paracetamol có thể làm tăng men gan; các thuốc kháng viêm giảm đau không steroid có tác dụng phụ trên hệ tiêu hóa và/hoặc đối với tim mạch nên cần dùng với liều lượng thấp nhất, trong thời gian ngắn nhất theo chỉ định của bác sĩ, người bệnh tuyệt đối không tự tiện dùng.

Không nên kết hợp các thuốc kháng viêm với nhau vì sự kết hợp này chỉ làm tăng tác dụng phụ mà không thay đổi hiệu quả điều trị. Nên uống thuốc sau ăn và có thể phối hợp với các thuốc bảo vệ bao tử để giảm tác dụng phụ do thuốc kháng viêm gây ra.

Ngoài ra, trong các trường hợp đau nhức này thường kết hợp với các phương pháp điều trị không dùng thuốc như vật lý trị liệu, xoa nắn bấm huyệt. Cần nghỉ ngơi để cơ vùng cột sống được buông lỏng thư giãn. Giữ ấm, chườm ấm nếu đau - co cơ do lạnh, để ý các phong thái cần lao sinh hoạt hạp.

Đối với các bệnh lý khớp viêm mạn tính

Các bệnh như bệnh viêm khớp dạng thấp, các chứng viêm do thoái hóa khớp, các cơn đau nhức cơ khớp là do tình trạng viêm cấp tính, thường kèm theo sưng nóng ở các khớp. Thuốc điều trị có vai trò quan yếu nhằm kiểm soát tình trạng viêm đau. Các thuốc điều trị chính gồm: Các thuốc kháng viêm không steroid (ibuprofen, naproxen, piroxicam...). Các thuốc nhóm corticoid như betamethazone, dexamethazone... Có thể phối hợp với các thuốc nhóm giảm đau hạ sốt, giảm đau kết hợp, thuốc giãn cơ giúp tăng tác dụng giảm đau và giảm liều thuốc kháng viêm.

Ngoài các thuốc dùng đường uống, một số thuốc dùng ngoài bôi xoa, cao dán cũng ít nhiều có tác dụng giảm đau viêm đối với những trường hợp đau chừng độ nhẹ đến vừa.

Đối với các bệnh lý khớp viêm mạn tính như viêm khớp dạng thấp, diễn biến kéo dài, tái phát cấp tính nhiều đợt, khó kiểm soát và không thể điều trị khỏi hoàn toàn nên nhiều bệnh nhân thường bị nản, bỏ điều trị hoặc điều trị các phương pháp không chính thống khiến tình trạng bệnh càng ngày càng nặng, biến dạng khớp nghiêm trọng. bởi vậy, ngoài việc kiểm soát đau nhức đợt cấp, bệnh nhân sẽ được khuyến cáo sử dụng các thuốc nhóm tác động vào căn nguyên gây bệnh như các thuốc methotrexat, sulfasalazin... nhằm dần kiểm soát và giảm dần phụ thuộc thuốc kháng viêm và corticoid. Nhóm thuốc này tác dụng chậm nên cần kết hợp với các thuốc kháng viêm và phải bền chí và tuân chỉ định của thầy thuốc.

Đối với các bệnh lý khớp viêm thoái hóa, các thuốc chống thoái hóa tác dụng chậm như glucosamine, chondroitin, collagen type II... cũng có vai trò quan trọng giúp ngăn ngừa bệnh tiến triển.

Bên cạnh những phác đồ điều trị truyền thống, giờ với những tiến bộ của y sinh học, đã có các thuốc sinh học điều trị các bệnh lý khớp viêm kinh niên (viêm khớp dạng thấp, viêm cột sống dính khớp, viêm khớp vảy nến), các liệu pháp dịch khớp nhân tạo, huyết tương giàu tiểu cầu tự thân, tế bào gốc điều trị thoái hóa khớp đang được đánh giá là những bước đột phá ngoạn mục, mở ra những hy vọng kiểm soát và điều trị tốt hơn các bệnh lý xương khớp.

BS. PHẠM QUANG THUẬN